Migawas sa 2023 Annual Audit Report sa Commission on Audit (COA) alang sa Department of Public Works and Highways (DPWH) ang P783,529,617.36 nga advance payments sa mga kontratista nga wala pa nabawi hangtod niining ulahing bahin sa tuig.
Ang mga pondo ang alang sa 353 proyekto sa imprastraktura nga natapos, terminated, o naghulat og terminasyon sa kontrata.
Gipahimangnoan sa COA nga kini milapas sa Revised Implementing Rules and Regulations (IRR) sa RA No. 9184 og nagresulta og peligro nga dako ang mawala sa pondo sa gobyerno.
Lakip sa mga nag-unang nadiskubrehan sa COA ang mga musunod:
P388 milyon alang sa 253 nahuman nga proyekto.
P351.7 milyon alang sa 94 ka terminadong proyekto.
P43.7 milyon alang sa unom ka proyektong naghulat og terminasyon.
Ang mga wala nabawi nga advance payments nagpakita og kapakyasan nga bawasan ang mga bayad nga nagmando og 15% nga reduction gikan sa periodic progress payments sa mga kontratista hangtod sa hingpit nga mabayran ang advances.
Lakip usab sa mga isyung nalakip sa findings ang kapakyasan nga i-forfeit ang advance payment bonds sa oras sa terminasyon sa kontrata.
Ingon usab ang kakulangon sa monitoring og tama nga pagbawas gikan sa mga billing sa kontratista.
Dili usab kumpleto ang accounting records og mga pagkadelatar sa pagproseso sa mga claim sa kontratista.
Bisan ang wala nabawi nga advances ang nagresulta sa dakong kantidad sa pondo sa publiko nga wala magamit sa gobyerno alang sa uban pang mahinongdanong proyekto.
Hinungdan gisugyot sa COA nga hangyuon ang gilayong pagbayad gikan sa mga kontratista o i-forfeit ang ilang mga na-post nga bonds.
Angayan usab nga sugdan ang legal nga aksyon batok sa mga mubalibad nga ibalik ang advances.
Hugot matod pang ipatuman ang pagsunod sa IRR sa RA No. 9184 og mga patakaran sa DPWH sa pagbawi sa advance payments.
Ingon man nga mas tarungon ang monitoring mechanisms aron masiguro ang pagbawas sa advances gikan sa progress billings.
Angayan usab nga ipatuman ang mga probisyon sa kontrata nga naghatag ug pagtugot sa pagbawas sa advances gikan sa mga claim sa uban pang kasamtangang proyekto nga adunay parehong kontratista.
Kinahanglang nga ipahamtang ang mga administrative sanctions batok sa mga sakop nga napakyas sa pagsunod sa mga proseso sa pagbawi.
Samtang, gireport usab sa pamunuan sa DPWH ang padayong paningkamot nga maresolba ang isyu, lakip ang pag-isyu og mga demand letters sa mga kontratista, pakig-alayon sa mga regional offices aron ipatuman ang koleksyon, og pagpahigayon og mga legal nga remedyo.
Bisan sa mga maong mga lakang, gihingusgan sa COA ang panginahanglan sa mas hugot nga pagsunod og dugang mga ‘remedial’ nga aksyon aron malikayan ang dugang pagdako sa wala nabawi nga advances.
(data source from COA 2023 Annual Audit Report for DPWH)
