Kapin sa 1.5 ka milyon nga mga Afghan ang napugos sa pagbalik sa Afghanistan karong tuiga pagkahuman gipalagpot gikan sa Iran ug Pakistan, upat ka tuig pagkahuman gibawi sa Taliban ang Kabul, sumala kana sa United Nations (UN).
Sumala sa International Organization for Migration (IOM), 700,000 niini gikan sa Iran, diin daghan ang napugos sa paglayas tungod sa gipakusog nga kampanya sa gobyerno batok sa mga Afghan, lakip ang mga alegasyon sa espiya.
Dugang pa nga gibana-bana nga 2 milyon sa 6 milyon nga Afghan sa Iran ang wala’y dokumento, ug gimandoan sila sa Iran nga mobalik sa ilang nasud.
Samtang, sa Pakistan, gipaspasan usab ang deportasyon sa mga Afghan refugee human gipahibalo niini nga dili na ma-renew ang ilang Proof of Registration cards.
Sumala sa United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR), daghan sa mga namalik ang wala makatunob sa Afghanistan sulod sa mga dekada, o natawo sa gawas sa nasud ug karon lang nakasulod sa nasud. Daghan ang nangabot sa mga utlanan sa nasod nga gigutom, gikapoy, ug walay klarong direksiyon.
Ubos sa pagmando sa Taliban, ang mga mibalik nag-atubang sa grabe nga mga pagdili sa ilang mga katungod-ilabi na sa mga babaye, nga gihikawan sa edukasyon ug kagawasan sa paglihok.
Taliwala sa krisis, mius-os usab ang pondo alang sa mga namalik. Sumala sa UNHCR, ang matag pamilya makadawat ug $156 gikan sa $2,000—igo alang sa usa o duha ka semana sa pangunang mga kinahanglanon.
Bisan kung giila sa Russia ang Taliban isip opisyal nga gobyerno sa Afghanistan, kadaghanan sa mga nasud wala pa makadawat kanila. Gipahayag sa pipila ka mga eksperto nga ang pinugos nga pagbalik sa mga refugee sa Afghanistan mahimong makalapas sa prinsipyo sa non-refoulement, o ang pagdili sa pagpabalik sa mga tawo sa usa ka nasud diin ang ilang kinabuhi mahimong peligro.
